PİYEZOMETRE GÖZLEMİ VE ÖLÇÜMÜ

  1. TANIM:

Titreşim telli (vibrating wire) piyezometre, zemine gömülebilen veya bir kuyuya yerleştirilebilen basınç ölçerlerdir. Titreşim telli piyezemetrelerin algılama mekanizması gerilmiş bir çelik tel, bir filtre/zar ve elektromanyetik bir bobinden oluşmaktadır. Telin bir ucu zara bağlıdır. Basınç zarın eğilmesine neden olur ve teldeki gerilmeyi azaltır. Manyetik bobin telin kopması ve titreşimin yaratması için kullanılır. Bobinin yayında bulunan teldeki titreşim frekans ortamında bir sinyal oluşturur ve bu sinyal kablosu ile okuma ünitesine aktarılır. Titreşim telli okuma ünitesi okumaları frekans ortamında sergiler ve bu frekans okumalarını basınç birimine çevirir.

Şekil-1: Titreşim telli piyezometreden genel bir görünüm

2. TİTREŞİM TELLİ PİYOZEMETRE YERLEŞİM NOKTALARI

Titreşim telli piyezometre sayısı ve yerleşim noktaları Projeden yetkili mühendisin görüşleri doğrultusunda belirlemektedir.

3. TİTREŞİM TELLİ PİYEZOMETRE YERLEŞTİRİLMESİ

Şekil-2: Titreşim telli piyezometre yerleşim adımlarının şematik gösterimi

Filtreler ve piyezometreler doyurulmalıdır(Piyezometre içerisine gliserin ile hava boşluğu kalmayacak şekilde doldurulur). Piyezometrenin sığabileceği bir kaba su taşıncaya kadar doldurulduktan sonra piyezometrelerin doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli, sıfır okumaları not edilmelidir. Delgisi tamamlanan kuyuya önce tıkaç yapması amacıyla yaklaşık 1 mt bentonit konulmalı ve sıkıştırılmalıdır. Sıkıştırma işlemi tremi borusu veya sondaj tiji tutma ekipmanı ile kuyu içerisine çelik halat ile serbest düşüş yaparak sıkıştırılabilir. Sonrasında Islak kum (1-2 mt mertebelerinde)  ilavesi yapılır. Piyezometre cihazı kuyuda projede belirlenen derinliğe indirilmelidir. Piyezometreyi su dolu bir kuyuya indirebilmek için ucuna ağırlık takmak gerekebilir veya bazen piyezometreler kum dolu bir bez/geotekstil kesenin içerisine oturtulur. Bu uygulamanın iki amacı vardır; kum giriş zonu oluşturmak ve piyezometrenin batmasına yardımcı ola bir ağırlık oluşturmaktır. Üzerine tremi borusu ile ıslak kum(1-2 mt) yerleştirilmelidir. Tekrar piyezometrelerin çalıştığı kontrol edilmeli ve bentonit enjeksiyonu veya bentonit topakları ile yerleşimi sağlanmalıdır. Bentonitin hidrasyonu için yeteri kadar su eklemeli ve bazen bentonitin şişmesine izin verilmelidir. (bentonitin hazır hale gelmesi 2-3 saat sürmektedir). Kuyunun kalan kısmı bentonit veya bentonit-çimento harcı ile doldurulmalıdır. Kuyu tamamen harç ile doldurulmalı ve kuyunun güvenliğini sağlamak amacıyla korucu kapaklar takılmalıdır.

Enstrümatasyon endüstrisinde geniş kabul gören diğer bir titreşim telli piyezometre yerleştirme metodu ise piyezometre kuyularının tamamen enjeksiyonla doldurulmasıdır. (McKenna, G.T.,1995, “Grouted-In Installation of Piezometers in Boreholes”, Canadian Geotechnical, Joural 32, pp.355-363). Bu metodu tüm detayları ile mühendisin onayına sunulmalıdır.

4. TİTREŞİM TELLİ PİYEZOMETRENİN İŞLETMEYE ALINMASI

Enstrümanların yerleştirilmesine takiben en az 3 saat aralıklarla titreşim telli piyezometrelerden Mühendis eşliğinde 3’er set okuma alınmalıdır. Sıfır okumaları enstrüman yerleştirme föyüne işlenmelidir.

5. TİTREŞİM TELLİ PİYEZOMETRELERİN GÖZLENMESİ

Her set okuma için ölçüm kayıtları aşağıdaki bilgileri içermelidir;

• Proje adı
• Okumaların alındığı tarih ve saati
• Kullanılan enstrümanın seri numarası
• Okuma anındaki hava şartları(sıcaklık bilgisini de içeren)
• Okuma anında karşılaşılan zorluklar veya enstrümanda oluşan herhangi bir hasar,
• Enstrümandan alınan okumalar haftalık olarak ilgili programlara işlenmeli ve mühendis bilgilendirilmelidir.

Piezometers.pdf